Akciğer Kanserinin Nedenleri

Akciğer kanserinin en manâlı nedeni sigaradır. Bunu radon ve asbestos (asbest) izler. Ama, sigara, radon ve asbestten başka da kanser riskini artıran böylece çok etken vardır. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, akciğer kanserine niçin olan etkenleri anlattı.

Hava Kirliliği

Hava kirliliğinin de akciğer kanseri için bir tehlike faktörü olabileceği ileri sürülmektedir. Bunun en kayda değer kanıtlarından biri, akciğer kanserinin hava kirliliğinin yoğun olduğu ülkelerde ve şehirlerde daha artı görülmesidir.

Değişik araştırmalarda, hava kirliliğine niçin olan kükürt dioksit, azot dioksit gibi maddelerin sigara dumanındaki kanserojenik maddelerin etkilerini artırdıkları saptanmıştır. Dizel egzostuna ve petrol yanma ürünlerine maruz kalan kişilerde akciğer kanseri riski yüksektir.

Meslekler

Akciğer kanserinin bazı meslek sahiplerinde daha fazla görüldüğü vaktiyle beri bilinir. Meslekleri nedeniyle uranyum, arsenik, krom, nikel, kadmiyum, alüminyum, berilyum gibi maddelerle uğraşanlarda akciğer kanseri riski yüksektir.

Arsenik

Arsenik toprak doğal olarak bulunur ve buradan içme sularına karışabilir. Arsenikle kirlenmiş suların içilmesi de akciğer kanseri riskini artırır. Sigara da içilmesi riskin katlanarak artmasına niçin olur.

Besin

Sigara içen ve az miktarda sebze ve meyve tüketenlerde akciğer kanseri daha sık görülmektedir.

Beta-karoten

Özellikle de beta karoten içeren besinlerin kansere karşısında vasilik özelliklerinin daha artı olduğu saptanmıştır. Beta karoten vücutta A vitaminine dönüşerek etkin olur. Beta karoten içeren besinlerin başlıcaları, havuç, kayısı, kavun, böğürtlen, şeftali, balkabağı olmak üzere bütün sarı ve kırmızı ile yeşil renkli meyve ve sebzeler, lahana, bezelye ve patatestir. Bu maddenin ısı ve ışığa karşı aklıselim olduğu ve mikrodalga fırın dışarıda her türlü pişirme yöntemiyle kayba uğrayacağı unutulmamalıdır.

Diğer besinler

Beta karoten dışında, özetle antioksidanlar olarak aşina E ve C vitamini, folik asit ve selenyumun da keza akciğer ve ayrıca de diğer kanserlere karşı koruyucu etkileri olabileceği konusunda incelemeler vardır.

Akciğer Hastalıkları

Akciğerde harabiyete ve tahvil dokusu artışına niçin olan hastalıklar da akciğer kanseri için risk oluşturur. Bunlar içinde en önemlileri bir zamanlar geçirilmiş olan tüberküloz (tüberküloz), zatürree ve fibrozistir. Kronik bronşiti olanlarda da kanser riski fazladır.

Kalıtımsal Faktörler

Akciğer kanseri genetik bir hastalık olmamakla beraber, kansere yatkınlık karşılayan bazı özellikler vardır. Örneğin, sigara içenlerin tümü yok %1-15 i akciğer kanserine yakalanmaktadır.

Hem, bazı ailelerde akciğer ve diğer kanserler daha sık görülebilmektedir. İzlanda da 1955-2002 yılları aralarında akciğer kanseri olan 2756 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada akciğer kanserli şahısların kardeşlerinde bu hastalığın görülme riski 3.5 misli, çocuklarında 3 misli, hala, dayı, amca, teyze, kuzen gibi yakınlarında ise 2 misli yüksek bulunmuştur.

Son yıllarda yapılan araştırmalar, akciğer kanserinin ortaya çıkmasında genetik faktörlerin (onkogenler, bitki örtüsü baskılayıcı genler ve DNA tamir genleri) çok önemli olabileceğini göstermektedir.