Çocuklarımız niçin konuşamıyor, "Çocuklarda konuşamama salgını" ile aleyhinde karşıya mıyız, çocuklarımızın konuşmasını nasıl destekleyebiliriz, aileler bu konuda neler yapabilir? Bu konuyu uzun yıllar Amerika ’da bu konuda eğitim almış ve orada çalışmış, New York Eyaleti Egzersiz Lisanslı Dil ve Konuşma Terapisti Ümmühan Erkoç ’a sorduk.
2025 YILINDA DÜNYADAKİ ÇOCUKLARIN YARISI OTİZMLİ OLACAK!
Tavır gecikmesi kendi başına görülebildiği gibi Otizm gibi birçok nedene ve hastalığa yan olarak da görülebiliyor. Dünyanın en büyük ve saygın bilimsel araştırma kurumlarından MIT ’de atama yapan araştırma görevlisi Dr. Stephanie Seneff ’in yayınladığı araştırma sonuçlarında büyüme bu çabucak giderse 2025 yılında çocukların yarısının otizmli olacağının belirtildiğini açıklayan Ümmühan Erkoç, sözlerine şöyle devam ediyor;
"Otizm ’in sözlük anlamı "içe kapanmak" demektir. Üzerine sayfalarca yazı yazabileceğimiz bir konudur. Otizm ’in nedeni ile alakalı son araştırmalar hakkında ailelerin detaylı bilgi edinebilmeleri için Colombia Üniversitesi'nde görevli analist Dr. Wendy K. Chung ’ın bu konu ile alakalı videosunu internetten izlemelerini öneririm. Dr. Wendy Chung ‘Autism — what we know ’ adlı konuşmasında otizmin oluşmasında genetiğin de bir etmen olduğuna dair bilimsel veriler olduğundan bahsediyor. Tüm dünyada ve özellikle bu konuda altın standardı elinde bulunduran Amerika ’da kullanılan en güncel çare tekniklerini yakından peşine düşüp takip ederek, bu teknikleri biz burada, Türkiye ’de de uyguluyoruz ve hoş ilerlemeler kaydediyoruz. Otizm tanısı alan çocuklarımızda erken müdahale ile yaşıtlarınının dil gelişim seviyesini yakalayanlar çok oldu.
Bu yazıda ailelerin çocuklarının yaşıtlarına tarafından ne durumda olduğunu anlayabilmeleri için birkaç önemli mihenk taşından bahsedeceğim. Aileler çocuklarının konuşmasının geride olduğunu fark ettiklerinde bir an evvel bir Dil ve Konuşma Terapistine başvurmalılar.
KONUŞMA BOZUKLUKLARINDA ERKEN MÜDAHALE ÖNEMLİ
Erken müdahale çocukların gelişimindeki gecikmeyi erkenden ayrım edip gecikmeyi durdurmak için çocuğun yaşı büyümeden, ikincil problemler oluşmadan (örn. psikolojik, davranışsal) ve özellikle 0-3 yaş aralığındaki kocaman beyin gelişiminin olduğu dönemi kaçırmadan çare sürecine açtırmak demektir. Tedaviye erken başlanırsa hem çocuğun yaşıtlarına yetişmesi için bir fırsat doğar, ayrıca de beynin en hızlı geliştiği bu dönemde eğitim daha süratli ve daha etkin bir şekilde verilebilir.
ÇOCUĞUMUZDA YAŞITLARINA TARAFINDAN BİR GEÇ KALMA OLDUĞUNU NASIL ANLAYABİLİRİZ?
Ilk manalı kelime 1. yaşta üretilir. 18 aylık çocuğun söyleyebildiği kelime haznesi 50'ye ulaşır. 2 yaş civarında çocuklar 300 sözcük haznesine sahip olurlar ve iki kelimeyi ast yandan getirip ‘Baba gel, anne ver ’ gibi basit cümleler kurmaya başlarlar. Üç yaşına gelen çocuklar 1000 kelimeye değin söyleyebilir; üç, dört kelimelik kısa cümleler kurabilirler. Kolay birkaç cümleden oluşan hikâyeler anlatabilirler. Ilk 3 yaşa değin çocukların konuşmasında bir gecikme olup olmadığını bu noktalara uyarı ederek anlayabiliriz.
TV, TABLET VE CEP TELEFONLARI ÇOCUĞUN GELİŞİMİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Peki çocuklarımızın hitabe gelişimini desteklemek için neler yapmalıyız ve neler yapmamalıyız?
Amerikan Pediatri Akademisi ’nin (APA) ‘Dil Gelişimi ve Konuşma Becerileri ’ başlıklı makalesinde minik çocukların tavır gelişiminin olumsuz etkilenmemesi için televizyon, akıllı telefon, tablet gibi ekranlı elektronik cihazları kullanmaları yerine anne babalarıyla etkileşim içinde oyun oynamaları nasihat ediliyor. Çocukların ellerindeki telefona, tablete ya da televizyona hipnotize olmuş gibi baktığı anlar çocuğun zarar görmeye başladığının bir işareti olarak anlaşılmalı. Anne ve babalar çocuklarıyla daha çok vakit geçirmeli, onlarla oyunlar oynamalı, konuşmalılar.
Çocuklarla onların anlayabileceği dilde: basit kelimeler seçilerek, ve basit cümleler kullanılarak konuşulmalı. Onlarla çocuk şarkıları dinleyelim (örn, Ali babanın çiftliği vb), şarkılar aralarında hayvan seslerini soralım. Evimize hayvanları, meyveleri, sebzeleri taşıyan yapbozlar alalım. Bunlarla oynayalım. Çocuklarla oyun oynarken onlarla göz kontağı kurmaya çalışalım (ortak oturup birbirine top yuvarlama vb. gibi oyunlarla) . Işaret etme ve ses- kelime taklidi becerilerine çalışalım. Evde bir bakıcı varsa, çocuğu gün boyu televizyon karşısında bırakmadığından, onunla oyunlar oynadığından aileler belirlenmiş olsunlar. Çocuklarımızı organik beslemeye çalışalım. Suni gıdalardan en azından 3 yaşına kadar uzakta tutmaya çalışalım. Bunları yapmamıza rağmen hala konuşmalarında gecikme olduğunu düşünüyorsak bir an evvel bir uzmana başvurmalıyız.
0 yorum:
Yorum Gönder